Uzmanlara göre "sıcak değil de nem" cümlesi bir gündelik sohbet konusundan çok daha fazlası...
"Sıcak değil de nem çok kötü yapıyor..." Son yıllarda yaz ayları gelince özellikle ılıman iklimin yaşandığı yerlerde bu cümleyi kurmayan da duymayan da yok. Peki gerçekten kötü hissetmemize sebep olan şey nem mi? Yoksa bu bir şehir efsanesi mi?
The New York Times geçtiğimiz günlerde bu soruyu ABD'li uzmanlara sordu. Verilen cevaplar "sıcak değil de nem" cümlesinin bir gündelik sohbet konusundan çok daha fazlası olduğunu net bir biçimde ortaya koydu.
Öncelikle şunu hatırlayalım: Nem havadaki su buharı miktarına deniyor. ABD Ulusal Hava Durumu Servisi'nde kamu programı koordinatörü olarak görev yapan Jessica Lee, hava ısındıkça ne tutma kapasitesinin artabileceğini söyledi. Bu yüzden bunaltıcı bir yaz günü, ilkbaharda sisli bir sabahtan çok daha yapışkan hissettirebiliyor.
Yüksek nem aynı zamanda vücudunuzun etkili bir şekilde soğumasını engelleyerek sıcağı daha tehlikeli hale getirebiliyor. Ancak uzmanlar, nemli havalarda sağlığımızı korumanın ve aklımızı kaçırmamanın yolları olduğunu söylüyor.
NEM NEDEN BU KADAR KÖTÜ HİSSETTİRİYOR
Nemli havanın kuru sıcaktan daha kötü hissettirmesinin nedeni, vücudumuzun soğutma mekanizması yani ter.
Penn Medicine'de acil tıp profesörü olan Dr. Anthony Mazzeo, vücudumuzun aşırı ısındığında, su ve tuz karışımını cildimizin yüzeyine gönderdiğini ve söz konusu tuzlu suyun gözeneklerimizden ter olarak çıktığını hatırlattı. Ne var ki esnada serinlememizi sağlayan şey terin kendisi değil buharlaşmanın fiziği.
Weill Cornell Medicine ve NewYork-Presbyterian Hastanesi'nde acil tıp şefi olan Dr. Rahul Sharma, “Ter buharlaştığında vücuttan ısıyı uzaklaştırır” ifadelerini kullandı. Peki nasıl? Şöyle ki bir sıvının buharlaşması için enerji gerekir. Ter cildimizden buharlaştığında, bu enerjiyi vücut ısımızdan alarak bizi soğutur.
Dr. Mazzeo, nemin çok yüksek olmasının (yani havanın su buharıyla neredeyse tamamen dolu olmasının) terin verimli bir şekilde buharlaşmasını engellediğini belirterek, “Ter buharlaşamadığında, vücudunuz soğuyamaz. Serinleyemediğinizde de vücudunuz daha da fazla terler” diye konuştu. Dr. Sharma da “Ter ciltte birikir, bu da bizi nemli ve rahatsız hissettirir” dedi.
TERLEYEMEDİĞİNİZDE VÜCUDUNUZA NE OLUR?
Miami Üniversitesi Miller Tıp Fakültesi'nde klinik tıp profesörü olan Dr. Gauri Agarwal, terin verimli bir şekilde buharlaşamadığı durumlarda, vücudun serin kalmak için daha fazla çalışması gerektiğini söyledi. Bu durumun yorgunluk ve halsizliğe neden olabileceğini ifade eden Dr. Agarwal, “Ne kadar çok terlerseniz, o kadar susuz kalırsınız, bu da yorgunluğunuzu artırır” dedi.
Dr. Agarwal, vücudunuzun kullandığı bir başka soğutma mekanizmasının, sıcak kanı sindirim sistemindekiler de dahil olmak üzere iç organlardan, başka yerlere yönlendirmek olduğunu belirterek, “Bu durum mide bulantısı hissetmenize neden olabilir” ifadelerini kullandı.
Yüksek nemin bronşiyal daralmaya neden olabileceğini, bunun da solunum yollarının daralması anlamına geldiğini sözlerine ekleyen Dr. Sharma ise bu durumun en çok astım veya kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olan kişiler için riskli olduğunu belirtti.
Dr. Sharma, nemli havanın alerjenleri ve kirleticileri de hapsettiğini ve küfün nemli koşullarda daha kolay büyüdüğünü hatırlatarak, “Tüm bunlar nefes almayı zorlaştırabilir” diye konuştu.
NEMLE NASIL MÜCADELE EDİLİR?
Sıcak ve nemli havalar hayatı fazlasıyla zorlaştırabiliyor ancak çoğu hava durumu uygulaması bağıl nemi gösterdiğinden nemli havaların yaklaştığını önceden görüp önlem almak mümkün. Peki neler yapılabilir?
1) Bol bol su için: Dr. Agarwal, nemli havalarda su içmek için susamayı beklememek gerektiğini söyledi. Zira su içmek çok fazla terlemeden kaynaklanan dehidrasyonu önlemeye yardımcı oluyor. Spor içecekleri, meyve suları ve yüksek su içeriğine sahip gıdalar da aynı işlevi görebiliyor. Ancak Dr. Mazzeo, “Sizi daha da susuz bırakan alkollü içeceklerden kaçının” dedi.
2) Mümkünse planlarınızı değiştirin: Virginia Üniversitesi'nden Dr. Kyle Enfield, yoğun aktivitenin vücudun aşırı ısınmasına neden olabileceğini söyledi. Bu nedenle yürüyüş, uzun bir bisiklet yolculuğu veya başka bir yorucu egzersiz yapmayı düşünüyorsanız, mümkünse planlarını değiştirmeye çalışın. Açık havada yapacağınız egzersizleri sabahın erken saatlerine veya havanın daha serin olduğu akşam saatlerine denk getirmenizde de fayda var.
3) Gölgede durun: Jessica Lee, birçok kişini hava durumu uygulamalarındaki “hissedilen” sıcaklık değerinin gölgede ölçüldüğünü fark etmediğini söyledi. Lee, “Güneş altında sıcaklıklar 15 dereceye kadar daha yüksek hissedilebilir. Bu nedenle doğrudan güneş ışığından kaçınmaya çalışın” uyarısını yaptı.
4) Giysilerinizi duruma göre seçin: Dr. Agarwal, aşırı terlemeye başladığınızda hafif giysilerin sizi daha rahat ettirebileceğini belirterek, “Nefes alabilen kumaşlar tercih edin” dedi.
5) Hava sirkülasyonu olan yerleri tercih edin: Nemli günler klima kullanmak için doğru zamandır. Zira klimalar içerideki havayı soğutmanın yanı sıra havadaki nemi de alır. Dr. Mazzeo kliması olmayanlara da pencereleri açıp ve bir vantilatörün önüne bir kova soğuk su koyma tavsiyesinde bulundu. Bu yöntemler terinizin buharlaşmasına yardımcı olan soğuk havanın sirkülasyonunu kolaylaştırıyor.
BU DURUMLARDA DOKTORA BAŞVURUN
Isıya bağlı hastalıklar dünyanın dört bir yanında hava koşulları kaynaklı ölümlerin başında geliyor ve nem ısıyı daha tehlikeli hale getiriyor.
Diyabet veya kalp hastalığı gibi sağlık sorunları olan kişiler gibi bebeklerin ve yaşlıların da aşırı sıcak ve nem sırasında özellikle savunmasız olduklarını söyleyen Dr. Sharma, “Eğer başınız dönmeye veya kafanız karışmaya başlarsa ya da birinin kustuğunu veya konuşurken dilinin dolandığını fark ederseniz, ambulans çağırmanızın vakti gelmiş olabilir” dedi. /HÜRRİYET.COM.TR
