Kar yağdığında bile dalında kalabildiği için atalarımız ‘Karyağdı’ adını verdiği armut, kara dayandı ama maliyetlere dayanamadı.
Korkuteli ilçesinde 1950’li yıllarda yetiştirilmeye başlanan ve kar yağdığında bile dalında kalabildiği için atalarımızın ‘Karyağdı’ adını verdiği armut, kara dayandı ama maliyetlere dayanamadı. Karyağdı armudunun üretimi ve ticari değerini artırmak için Türk Patent ve Marka Kurumuna yapılan müracaatla 2018’de coğrafi işaret belgesi alınmıştı. Bu daha fazla üretim desteği daha geniş pazar şartları anlamına gelmekteydi ancak öyle olmadı. Bölge üreticisinin ata ürünün maliyetlere yenik düştü. Bölge üreticisine kazanç kapısı olan bahçeleri bozuyor ve ağaçlar sökülüyor. Üreticilerde devletten maliyetler için destek çağrısında bulunuyor.
ÜRETİCİ ARMUTTAN UZAKLAŞTIRILDI
Antalya Ticaret Borsası Meslek Komitesi Başkanı ve aynı zamanda karyağdı armudu üreticisi Yaşar Kocaoğlu, 4 senedir üreticinin bu üründen para kazanamadığını belirtti. Kocaoğlu, karyağdı armudu üretiminde son durumu aktardı, “Coğrafi tescil alınca daha iyi olacak beklentisi oluşmuştu. Ancak durum daha kötüye gitti. Tüccarlar, üreticiye erken hasat yaptırdı. Erken hasatla tüketici karyağdı armudundan tiksindirildi. Erken hasattan dolayı ürün sulanmadan piyasaya sürüldüğü için tüketici armudun esas tadını alamadı. Bir de ihracat yok. Bu ürünü yerli vatandaş biliyor. Marketler direk satışa geçti. Ama üretici 2 liraya ürettiği ürün, marketlerde 10 liraya satıldı. Tüketici biraz üründen korktu” dedi.
ÜRETİCİ PARA KAZANMIYOR
20 dönümlük bahçesinde karyağdı ürettiğini ve depolardaki ürün satılmaz ise ağaçları sökeceğini belirten Kocaoğlu, “Benim de 20 dönüm bahçem var. İnan bahçıvanlara dedim ki; biraz bekleyin depodaki ürün satılmazsa yapacak bir şey yok bende keseceğim. Geçen sene meyve suyuna döktük bu armudu. Bu armudun üretim maliyeti de yüksek; üretim maliyeti 2 lira 30 kuruşa maliyeti var. Meyve suyuna dökülen armut, 1 buçuk liraya veriliyor. Bunun yanına kasa parası ekleniyor. İşçi parası ekleniyor. Onlar hariç üretim maliyeti 2 lira. Bugün zaten 3 liradan bile satılsa para kazanmıyoruz. Tarım Kredi ürünü 2 bin 400 liradan alıyor. Bazı zincir marketlere gönderiyor. Yani fiyat çok düşük olduğun için üretici para kazanmıyor” ifadelerini kullandı.
REKLAMI YAPILMALI
Yaşar Kocaoğlu, “Gelinen durumdan ne üretici memnun ne de tüketici” diyerek mazotun 15 lira olduğunu, gübrenin bir çuvalının bin lira olduğunu belirterek üretimin bu şartlarda yapılamayacağının altını çizdi. Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır’da karyağdı armudunun tescil almasında ve tanıtımında çok çaba gösterdiğini kaydederek, Büyük marketlerin satışlarında belli şartlar konulabileceğini düşündüğünü belirtti. Kocaoğlu, “Korkuteli bölgesinde 20 dönüm bir ağaçtı. Saygı gittikçe düştü. Yani biraz marketlerin bu ürünü satması lazım. Zincir marketler bugün kaç lira fiyat koyacak bilmiyorum ama bugün 5 lira deseler de para kazanırlar. Üreticide bu armudu ucuza yer. Ancak biraz reklam şarttı. Basında ve Televizyonlarda biraz reklamı yapılsa bu o kadar kötü bir ürün değil. En azından kalan bahçeler kurtulsa iyi olacak. Üretim maliyetli olduğu için. Üreticiler karyağdı ağaçlarını kesecek. Bende üretim maliyetli olduğu için keseceğim. Bu şartlar altında dayanamayız” diye konuştu.
10 LİRANIN ALTINDA
ÜRÜN BULAMAYACAKLAR
“Boş kalsa üretim yapmamak daha hayırlı” diyen Yaşar Kocaoğlu, sulamada da sıkıntılar yaşadıklarını, sulamadıkları suların faturasını ödediklerini belirtti. Kocaoğlu, “6 saat kadar su verdiler. 6 saat suyla olacak iş değil bu. Ama onlar parayı tam alıyor tam sulanmış gibi. Gübre maliyetleri girdiler çok yüksek. Bu şekilde üretim yapılamaz. Çiftçinin üzerinden yükünü hafifletilmesi lazım. İndirimli mazot mu verecekler nasıl olacak bilmiyorum. Devlette herkesin Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS)kayıtları var. Devlet bu ÇKS kaydıyla herkesin ne kadar üretim sahası olduğunu biliyor. Çiftçiye indirimli mazot ve gübrenin sağlanması gerekiyor. Çiftçi bunu kaldıramaz üretim duracaktır” diye uyarıda bulundu.
Şu an piyasada satılan ürünlerin girdiler düşükken üretilen ürünler olduğuna değinen Kocaoğlu, “Şimdi mahsuller üretim ucuzken üretildi. Çiftçi şimdiki maliyetlerde ürettiğinde ise tüketici, bir maydanozu 10 liranın altına alamayacak. Bu maliyetlerle olduğu zaman piyasadan 10 liranın altına hiçbir ürünü alamazsınız” dedi.
KARYAĞDI AĞAÇLARI
YAKACAK OLACAK
Korkuteli Meyveciler Birliği Başkanı Ali Kartop, ise yerli ve milli bir ürün olarak karyağdı armudunu yetiştirmek istediklerini ancak maliyetlerin yüksekliğine dayanamadıkların söyledi. Kartop açıklamasında şunları kaydetti: “Yerli ve Milli bir ürün atamızdan kalan karyağdı armudu hepsi yok oluyor. Odun olacak; fırınlarda, sobalarda yanacak. Yetiştirmesi çok zor bir ürün. Çoğu çiftçi ağaçlarını kökledi dayanamadı. Bizim gibi büyük üreticiler de bu sene 50 dönümünü, seneye kalan 50 dönümü kökleyeceğiz. Yemeye bile bırakamayacak hale geldik. Bu bölgenin yetişme koşullarını sevdiği için herkes karyağdı armudu aldı. Son yıllarda hiç para etmeme başladı. İki liraya maliyet yaptığımız armudu 2 liraya satamaz olduk. İlaçlar, mazot ve gübre hepsine yüzde yüzün üzerinde zam geldi. İşçilik çok arttı. Plastik kasa 10 lirayken 12 liraya çıktı. Bir kilo armudu bedavaya de yetiştirsen buzhanede 2 bin lira masrafı var”
KARTOP: “ÜRETİRSEK BİZ ÖLÜRÜZ”
Üretici Kartop; dalında, hemen satılan, sert çekirdekli ürünler yetiştireceklerini belirterek, “Bu işi bırakacak değiliz mücadelemiz devam edecek. Olgunlaşmış bir karyağdı armudu yeseniz ‘ağzınızın suyu akar’ bu kadar mükemmel bir ürün ama o da bitti. Maliyetlere dayanamadı. Bunun fedakarlık edilecek bir yeri de kalmadı. Bu armudu üretirsek biz öleceğiz” diye konuştu.
News
