Atatürk Havalimanı İstanbul’un ve bu ülkenin çok önemli bir ulusal varlığıydı. Siyasi irade bu konuda çok tartışılan bir karar alarak tesisin faaliyetlerini büyük ölçüde sınırlandırdı ve günde 70 ile 100 arasında trafik yapacak bir kapasiteye düşürdü. Geçen ay bir açıklama yapan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Atatürk Havalimanı arazisinin Cumhurbaşkanı kararıyla tekno park ilan edildiğini duyurmuştu. Atatürk Havalimanı gibi dünyada son zamanlarda terk edilen on havalimanının hangileri olduğunu Luke Bodell, Simpleflying.com adlı havacılık sitesinde şöyle ele alıyor.: “Havaalanları, sıfırdan inşa edildiklerinde maliyeti genellikle milyar dolarları bulan büyük mühendislik projeleridir. Bu nedenle, bir havaalanı inşa edildiğinde, genellikle orada kalır; ancak, dünya çapında çeşitli nedenlerle terk edilmiş, bazıları büyük, bazıları küçük, pek çok havaalanı vardır. Bir havaalanlarının terk edilmesinin nedenleri, yeni inşa edilmiş bir havaalanına taşınmaktan savaş sırasında zarar görmeye kadar değişebilir. Terk edilen havaalanlarının kaderi daha da çeşitli olabilir, ancak çoğu büyük araziyi yeniden değerlendirmenin uygun bir yolu olarak kamusal alanlara dönüştürülür.
SUDAN HARTUM HAVAALANI II. Dünya Savaşı sırasında bir RAF (İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri) üssü olarak yapılmış ve Sudan’ın ana hava kapısı haline gelmiştir. Havaalanı, 2024 Nisanı’nın başında paramiliter Hızlı Destek Güçleri (RSF) tarafından saldırıya uğradı ve hasar gördü.
BERLİN TEMPELHOF HAVAALANI Berlin Tempelhof Havaalanı, faal olduğu dönemde dünyanın en eski havaalanlarından biriydi. İlk olarak 1923’te açılan havalimanı, 90 yıl sonra 2008’de kapatılmış ve devasa bir eğlence alanına dönüştürülmüştü.
İSKENDERİYE EL NOUZHA HAVAALAN II. Dünya Savaşı’ndan hemen sonra ticari uçuşlara açıldı ve Mısır’ın ana hava merkezi oldu. Havaalanı 2010’da tadilat için kapatıldı. Ancak, yakındaki Borg El Arab Havaalanı’nın hava trafiğini idare edebilecek durumda olması nedeniyle, havaalanının tamamen kapatılmasına karar verildi.
ATİNA ELLINIKON HAVAALANI Ellinikon Uluslararası Havaalanı, son ticari uçuşunu 2001 yılında gerçekleştirmeden önce, Atina’ya 60 yıldan fazla hizmet verdi. Yerini 2004 Olimpiyatları ve hava trafiğindeki artış nedeniyle yapılan Atina Havaalanı aldı.
DAKKA BENAZIR BUTTO HAVAALANI Benazir Butto Havaalanı 2021 yılında ticari uçuşlara kapatılana kadar Pakistan’ın en önemli uluslararası havaalanlarından biriydi. 2018 yılında açılan İslamabad Havaalanı ile değiştirildi. Pakistan Hava Kuvvetleri eski terminal binasını kullanıyor.
İSTANBUL ATATÜRK HAVALİMANI Bir zamanlar İstanbul’un ana hava ulaşım merkezi ve Avrupa’nın en işlek havalimanlarından biri olan İstanbul Atatürk Havalimanı, yeni İstanbul Havalimanı’nın inşasıyla birlikte kullanılmaz hale geldi. Havayolları 2019 yılında yolcu hizmetlerini yeni havalimanına taşımaya başladı ve böylece büyük Atatürk Havalimanı ticari uçuşlara kapatıldı. Havalimanı tamamen terk edilmiş değil, özel ve kargo uçuşları için hâlâ kullanılıyor. Ticari operasyonlar sona erdikten sonra bile birkaç yıl boyunca önemli sayıda kargo ve charter uçuşlarında kullanıldı, ancak Türk Hava Yolları kargo operasyonlarını 2022’nin başlarında İstanbul Havalimanı’na taşıdığında bu uçuşların çoğu bitti.
HONG KONG KAİ TAK HAVAALANI Pilotlar ve yolcular arasında en sevilen havaalanlarından biri olan Kai Tak Havaalanı’nda ticari uçuşlar 1998’de durdurulmuştu. Halen havaalanı sahası ofisler ve çeşitli ticari hizmetler için kullanılıyor. Kai Tak’ın yerini, 1998’de yaptırılan Chek Lap Kok Havaalanı aldı.
MANSTON HAVAALANI İngiltere’deki Manston Havaalanı 1989 yılında ticari uçuşlara açılana kadar, RAF’ın hava üssü olarak hizmet verdi. Tatil amaçlı charter uçuşlarına ev sahipliği yapan havaalanında işler planlandığı gibi gitmedi 2014 yılında havacılık fuarına dönüştürüldü.
CIUDAD REAL HAVAALANI Don Kişot Havaalanı olarak da bilinen Ciudad Real Uluslararası Havaalanı 2009 yılında açılmış ve İspanya’nın ilk özel uluslararası havaalanı olma özelliğini kazanmıştır. Havaalanı, 2019 yılında yeniden açılana kadar yedi yıl boyunca kapalı kaldı.
DONCASTER SHEFFIELD HAVAALANI Eskiden Robin Hood Havaalanı olarak bilinen Doncaster Sheffield Havaalanı, havayolları tarafından yakınlardaki Leeds Bradford Havaalanı’nın tercih edilmesi üzerine 2022’de kapandı. Yetkililer, havalimanını 2026’ya kadar yeniden hizmete sokmayı planlıyor. Yani, Atatürk Havaalanı yalnız değil! Mutlu yarınlar Türkiyem.
————————————————————
CEO’SUNU EVİNDEN İŞ JETİYLE ALDIRIYOR
STARBUCKS’TA SİZ PİLOT OLUR MUSUNUZ?
Topraklarında kahve yetişmeyen bu ülkede toplumun kahve merakı nasıl ve ne zaman başladı ve ‘Türk Kahvesi’ bir marka olarak dünyaya nasıl yayıldı doğrusu araştırmaya değer bir konu. Kahvehane deyim olarak her ne kadar kahve ile başlasa da doğrusu ahalinin çay içtiği yerlere biz bu adı vermişiz. Biz çayı seven, çaycı bir toplum olarak halimizden memnun yaşayıp giderken hayatımıza birden kahveciler giriverdi. Aradan yıllar geçti ve bazı uluslararası markalar “Tereciye tere satma” misali bize kahve satıp milyonlar kazanıyor. Bunların içinde ilk akla gelen ve en çok bilinen marka 1973 yılında Amerika’da Seattle’da kurulan ilk kahve dükkanı Starbucks olsa gerek. Howard Schultz ilk girdiği bir Starbucks dükkanında bir kahve içtikten bir yıl sonra bu şirkette işe başladı. Bir dönem farklı markaları hayata geçirmeye çalıştı ve ardından da ücretli çalıştığı bu işyerinden ayrılıp ortaklarıyla 1987’de Starbucks’ı satın aldı. Starbucks 86 ülkede 31 bini aşkın dükkanıyla kahve satın alıp, kavuran ve satışa sunan bir numaralı markadır. Kökleri her ne kadar ABD’de olsa da, 86 ülkede faaliyet gösteren dünya çapında global bir şirkettir. Şirketin CEO’su Howard Schultz’un İsrail’e destek verdiği iddiası ortaya atılınca Starbucks dünyada olduğu gibi bizde de bu durumdan bir hayli etkilendi. Tüm dünyada yoğun boykot başladı. Şirket yönetimi kamuoyu baskısına daha fazla dayanamadı ve şirketin üst yöneticisi Schultz ile yollarını ayırdı. Starbucks, 1999 yılında Kuveyt'teki ilk mağazasının açılışından bu yana Orta Doğu'da Kuveytli Alasya Gurubu’nca işletilmekte. Alasya Group, Türkiye, Orta Doğu ve Kuzey Afrika (MENA), Kazakistan ve Azerbaycan gibi 13 ülkede 2 binden fazla Starbucks işletiyor ve her gün 1 milyon müşteriye hizmet veren 21 bin yeşil önlüklü ortak istihdam ediyor. Yani İsrail sermayesi veya destekçisi de ortadan kalkmıştı. Starbucks’ın bir zamanlar Türkiye’de 685 dükkanı vardı. Bu dükkanlarda 7 bin 622 kişi çalışıyordu. Boykottan sonra durum tabii ki böyle değil artık. Dünya çapında boykotla sarsılan bu şirketin içinde de çalkantı yaşanıyor. Şirketin CEO’su Brian Niccol’un evden şirkete uçakla gidip geleceği haberleri çevrecileri çok fena kızdırdı. Niccol California’da yaşıyor, şirketin merkezi ise Washington’da bulunuyor. Arada tam 1600 km’lik uzun bir mesafe var. Fakat sözleşmede böyle bir hakkı var. İşte çevreciler de buna karşı çıkıyor. Starbucks’ın CEO’su Brian Niccol’un uçak seyahatini gölgede bırakacak yüksek bir maaş aldığı ve şirketteki ilk dört ayında yaklaşık 100 milyon dolar (3 trilyon 576 milyon lira) maaş aldığı ileri sürüldü. Bu iş bizi ilgilendirmez. Niccol, Starbucks’ın 29 Eylül’de sona eren mali yılında yalnızca birkaç hafta çalışmasına rağmen 61 bin dolar (yaklaşık 2 milyon 182 bin lira) maaş, 5 milyon dolar (yaklaşık 178 milyon 828 bin lira) imza ikramiyesi ve 90 milyon dolar (yaklaşık 3 milyar 219 milyon lira) hisse senedi ödülü almış. Hesaplamaya göre bu iş insanı Eylül ayında görevi devralmasından 2024 yılı sonuna kadar toplam 95 milyon 801 bin 676 dolar kazanmış. Demek şirket kazanıyor ki, bu kadar parayı da CEO koltuğundaki bu adama ödüyor. Şimdi gelelim bizi asıl ilgilendiren konuya. Starbucks’ın diğer yüzüne. CEO’sunu 1600 km. uzaktaki evinden alıp iş jetiyle işyerine getirilmesi için uçak tahsis eden Starbucks, kurumsal jet filosu için kaptan pilot arıyormuş. Verilecek maaş ise yıllık 270 bin dolar ile 360 bin dolar arasında değişiyor. Yani, işe girecek bir pilotun aylığı 14 milyon TL’ye kadar çıkıyor. Böyle bir şirkette CEO olmanın yanı sıra, pilot olarak da görev almak elbette farklı bir durum. Doğrusu cazip rakamlar. Şimdi Türkiye’de iş bulamayan ve de yana yana iş arayan bizim pilotlarımız Starbucks gibi İsrail zulmüne destek verdiği iddiasıyla aylarca her gün, her yerde protesto edilen böyle bir şirkete çalışmak için giderler mi? Ne dersiniz?
